Nói đến kinh thi, xuất khẩu thành thơ, hay đại loại như vậy Quang Toản là kẻ
gà mờ hơn ai hết trong đám thí sinh đỗ đạt đang ngồi đây. Hắn không dám múa
rìu qua mắt thợ, may mắn là có chút kiến thức đi trước thời đại, nhờ đó ăn cắp
được chút thơ ca đem ra nói chuyện với đám sĩ phu lúc này.
Kể ra tiêu chí tài năng của thời đại này chẳng giống kiếp trước, lúc này để
đánh giá tài năng của một nho sĩ người ta thường nhìn vào các tác phẩm thơ văn
của người đó, nhiều nhất vẫn là thơ, từ nội dung câu chữ trong đó mà xét về
tài năng nhân phẩm của một con người, hắn không biết cụ thể là dựa vào những
vấn đề cụ thể gì, nhưng chỉ cần thấy trong các cuộc thi tuyển chọn quan lại từ
mấy trăm năm nay không lúc nào không khảo thí thơ văn. Nói như vậy để thấy
việc làm thơ văn đối với nho sĩ là quan trọng như thế nào, dường như là một
phần không thể thiếu, gắn liền theo họ cả một đời.
Quang Toản không phải tự dưng muốn đạo thơ mà đây là chuyện bất đắc dĩ, hắn
biết dù nói nhiều nói hay nói có lý bao nhiêu mà chẳng chiếm được lòng tin
phục của đám người nghe thì khác nào công bỏ biển. Hắn bất đắc dĩ mới dùng
tiếng lòng của cụ Phan trăm năm sau để nói lên tiếng lòng của mình lúc này,
hắn không biết qua bài thơ vừa rồi đám sĩ phu sẽ tìm ra được gì trong đó,
nhưng hắn nghĩ sẽ không xấu, dù sao niềm tin của hắn vào cụ Phan là rất lớn.
Không ít người ngồi đây đã mường tượng được mục đích của Quang Toản từ trong
bài thơ vừa rồi, nhưng cũng chỉ dừng lại ở mức mường tượng chứ không phải cụ
thể. Có khá nhiều người trong lòng bắt đầu suy đoán điều ẩn chứa bên trong. Ai
nấy đưa mắt nhìn nhau như muốn hỏi “ ông đang nghĩ cái gì, cụ thể Hoàng Thượng
sẽ làm gì?” thực tế trong nội tâm từng người đã có câu trả lời gần gần đúng
nhưng vẫn có không ít người không dám tin vào đáp án mình tìm thấy. Tiếng xôn
xao bàn tán vang lên khắp bữa tiệc
Một buổi gặp mặt tân khoa chuyển sang thành bữa tiệc tùng và bây giờ biến
tướng thành chỗ bàn chuyện quốc sự với sự tham gia của mấy trăm con người, tuy
rằng ai nấy đều biết đây là trong hoàng cung, mình cũng nên giữ kẽ chút, song
khi đứng trước vấn đề lớn có tính mới lạ làm người khác tò mò như vậy, không
ai kìm nén được nỗi, trong lòng phát sinh vô vàn câu hỏi chất vấn.
- Khởi bẩm Hoàng Thượng! Xin thứ cho học sinh mạo muội dám đoán ước tâm tư
thánh giá. Hoàng Thượng đây là muốn vượt biển rộng đến nơi đất người.
Quang Toản nhìn ra người đang mở lời chính là kẻ lên tiếng hỏi hắn lúc ban
đầu, lão Phúc khi đó có báo tên tuổi người này cho hắn, còn nhớ người này tên
Hoàng Phúc giành được danh hiệu Tiến sĩ là một trong mười người người đỗ đầu
trong kì thi này, nhìn tuổi cũng không lớn, chỉ tầm khoảng hai ba hai bốn mà
thôi. Xem phong thái rất tự tin phóng khoáng, nói chuyện điềm tĩnh từ tốn, xem
ra đây không phải kẻ xuất thân cơ hàn. Chắc chắn thuộc vào con cháu dòng dõi
quan lại nào đó.
Thấy có người đứng ra lên tiếng cũng là ý thắc mắc trong lòng mình, tất cả
dừng cuộc luận bàn tập trung chờ đợi câu trả lời từ phía Quang Toản. Hắn đương
nhiên không chút ngần ngại mà thừa nhận.
- Đúng vậy, chúng ta phải học cách để mạnh hơn, cách tốt nhất chính là học từ
kẻ địch của mình, chỉ khi biết chính xác sức mạnh của kẻ địch ở chỗ nào cúng
ta mới có thể dành chiến thắng, tiếp thu sức mạnh của họ chúng ta mới có thể
mạnh lên. Tuy các khanh không phải là võ tướng nhưng không phải chưa được học
binh pháp, cho dù chưa đọc qua nhưng ắt hẳn phải biết câu “biết địch biết ta
trăm trận trăm thắng” hay người xưa vẫn có câu “ không vào hang cọp sao bắt
được cọp dữ”. Nay chúng ta phải chủ động đi trước để nắm bắt tình hình, không
nên để đến lúc tình thế nguy ngập mới nghĩ đến việc….
Quang Toản nói một hồi khá dài. Đến lúc nói xong liền có một số người lên
tiếng phản bác.
- Khởi bẩm Hoàng Thượng! Chúng ta tuy rằng nước yếu nhưng dù sao cũng có nền
văn hóa lâu đời là nơi được thánh hiền soi dọi, sao có thể cúi mình học hỏi
trước đám man di Tây Dương kia được, vậy chẳng phải mất mặt lắm sao?
- Học sinh cũng nghĩ như vậy! Việc mạnh yếu hơn thua dù sao cũng chỉ là lời
suy đoán không có chứng cứ, dù cho họ có giỏi chế tác đồ kim nghệ đi nữa, đó
cũng chỉ là cái tài của đám thợ thuyền, thử hỏi đám người còn chưa được đạo
thánh hiền soi sáng thì có thể làm nên trò trống gì, dù mạnh như thế nào đi
nữa cũng chỉ là cái dũng của kẻ thất phu.- một người đứng ra tiếp lời
- Đúng vậỵ thư Hoàng Thượng! chẳng phải năm xưa bọn giặc Thát (Mông Cổ) tung
hoành ngang ngược như vậy, đến cả nước tàu cũng chịu cảnh đô hộ nhưng dù sao
man di cũng chỉ là man di, khi chúng xâm phạm đến ta liền hứng lấy bại vong.
Thiết nghĩ chỉ dựa vào vũ dũng tranh đoạt thiên hạ mà không có lễ giáo thánh
hiền thì cũng như phù dung sớm nở tối tàn.- một người khác lời lẽ có phần sắc
bén hơn, đem cả dẫn chứng cụ thể lên tiếng phản đối. Dù chưa được phong quan
nhưng đó chỉ là chuyện sớm hay muộn. Bậc sĩ phu có cái cao ngạo của kẻ làm sĩ
(sĩ trong sĩ nông công thương), thấy chuyện lạ tai lạ mắt như vậy tất phải lên
tiếng, mặc kệ tương lai có vì vậy mà lận đận chốn quan trường hay không. Quang
Toản không biết nên coi đó là cái được hay cái mất của đám nho gia đây, đúng
là….
- Học sinh cũng cho là như vậy, dù đám Tây Dương có mạnh như thế nào cũng
không thể mạnh hơn giặc Thát khi xưa. Thánh nhân có dạy, trị quốc dựa vào lễ
giáo mới là thượng thừa, còn dựa vào những thứ khác như vũ lực, dựa vào tay
nghề xảo thủ đó chỉ là tiểu thừa. Theo học sinh cần thiết phải chú trọng việc
cày cấy sản xuất lương thực đảm bảo ấm no cho bá tánh mới là con đường chính
đạo lâu bền ..– một người nối tiếp một người lời lẽ sâu sắc im đậm lòng người
từng câu từng chữ đưa ra ăn đậm vào tim gan.
Nếu không phải hắn thừa hưởng trí nhớ của thế giới trước thì chắc chắn đã bị
những lời lẽ như vậy thuyết phục từ lâu rồi, nghe ra đúng rất có đạo lý, hắn
âm thầm bội phục không thôi, ‘xem ra từ đầu buổi đến giờ mình đang nói chuyện
với một đám chuyên gia hùng biện, khác nào đang múa rìu qua mắt thợ’ . nhiều
người ban đầu bị hùng tâm tráng chí từ bài thơ của Quang Toản mà ‘ mắc câu’.
Nay bị những lời lẽ đầy thuyết phục trên làm bình tĩnh lại.
Quang Toản chợt nhận ra một điều, hắn đã quá ngây thơ khi tin tưởng dùng ba
tấc lưỡi của mình có thể xoay chuyển được lối suy nghĩ ăn sâu trong đầu đám
nho sĩ, trong một đất nước tôn thờ nho đạo. Như vậy khác nào đi đến một đất
nước hồi giáo để quảng cáo thịt heo ( ngon, bổ rẻ, và đầy vitamin khoáng
chất…) thuyết phục tất cả người dân bản địa đem thịt heo vào thực đơn hàng
ngày.
Kiếp trước khi giặc Tây đánh vào tận cửa rồi mà đám nho sĩ vẫn còn chưa chịu
tỉnh giấc huống hồ vào lúc này mối nguy hiểm từ đám giặc Tây vẫn chỉ tồn tại
trên lý thuyết. Quang Toản nghĩ đến đây trong lòng không kìm được mà buông
tiếng thở dài, xem ra bữa tiệc này có chút phí phạm rồi. Hắn cầm lấy mấy múi
cam trên bàn đưa vào miệng chậm rãi thưởng thức, xem ra có mùi vị hơn việc
ngồi xem tài hùng biện của đám nho sĩ phía dưới.
May sao sự cố gắng tiêu hao miệng lưỡi nãy giờ của hắn cũng không đến nỗi tay
trắng, có một nhóm người đứng đầu có thể là tên Hoàng Phúc, hắn cho là như vậy
vì đơn giản thấy tên này xông xáo nhất trong đám. Bọn họ đứng lên nói dựa trên
lập trường của Quang Toản, xem ra trong đàn chiên của chúa cũng có con lạc đàn
đấy.
- Khởi bẩm Hoàng Thượng! Theo học sinh nghĩ, việc mở rộng tầm hiểu biết ra
bên ngoài là chuyện nên làm, tuy rằng người Tây Dương không hiểu rõ bậc lễ
nghĩa của thánh nhân, nhưng họ cũng có cái hay của riêng họ. Khi xưa người
Thát tuy ban không hiểu lễ nghi, nhưng họ có thể hùng mạnh như vậy tất có cái
lý trong đó. Nghĩ thấy sao ta không noi theo tấm gương của bậc ông cha, tiếp
nhận những tinh hoa của người khác để xây dựng vào cái tinh túy của mình.
Tiếp lời mở đầu của Hoàng Phúc một người khác bước ra lên tiếng.
- Đúng là như vậy thưa bệ hạ, nay ta không nên vì cái sĩ diện trước mắt,
không vì coi đám người ngoài hải ngoại kia là man di mà xem thường họ được,
chẳng phải tổ tiên của ta khi xưa cũng bị người khác xem là man di đó sao? Vậy
mà giờ đây chúng ta có thể chống chọi với giặc tàu, người xưa nói ba mươi năm
hà đông ba mươi năm hà tây, thế sự xoay vần có mấy hồi. Nghĩ nên vì lẽ đó mà
lo xa, không vì chút danh hão mà quên mất mối nguy lớn.
Quang Toản nghe ra trong lời nói rất bén nhọm nha, có khả năng thuyết phục
đấy, chỉ là hắn thấy có chút không đúng nhưng nhất thời không tìm ra không
đúng ở chỗ nào.
Quang Toản biết cứ tiếp tục đối chọi như vậy sẽ chẳng ra kết quả gì cho nên
đành tạm thời chuyển đề tài lệch sang hướng khác. Hắn nghĩ nếu dùng lời hay ý
đẹp, chỉ dẫn nguy cơ vậy rồi mà còn không được thì chỉ còn cách dùng lợi ích
thực tế để nói chuyện vậy
- Chuyện ấy hãy để từ từ sẽ tiếp tục bàn luận. theo trẫm việc đụng chạm với
đám người tây dương chỉ là chuyện sớm muộn, nên dự định sẽ cử một sứ đoàn đến
chỗ họ, đầu tiên là có thể thăm dò đường đi thứ hai có thể nhân đó năm bắt một
số động tĩnh quân tình của đối phương. Việc đi lại như vậy khó khăn nên trẫm
đã cho mua lại một chiếc thuyền lớn của đám thương nhân người tây dương làm
phương tiện. Người của trẫm phát hiện ra rằng ở chỗ đám người Tây Dương có rất
nhiều mỏ vàng bạc, những mỏ vàng này nhiều đến nỗi triều đình của chúng không
quản lý hết mà đem chia lại cả cho dân chúng.
Để có tí minh chứng cho lời nói của mình Quang Toản cho người mang đến mấy
đồng bảng Anh đúc bằng vàng để đám thí sinh ở dưới coi, kèm theo còn có một
cái đồng hồ dát vàng và mấy chiếc áo choàng lông thú.
- Họ không chỉ vàng nhiều mà đồng ruộng cũng tươi tốt họ chăn thả gia súc
nhiều vô kể mang lại thu hoạch rất lớn. trẫm thấy những chiếc áo lông đẹp như
vậy thật rất thích.
Nhiều người nghe hắn “lăng xê” đám người Tây Dương như vậy có phần bán tín bán
nghi. Một người trong đó lên tiếng hỏi.
- Khởi bẩm Hoàng Thượng! Thật họ có nhiều Vàng như vậy?
- Các khanh xem, đám thương nhân đó đến chỗ chúng ta rất ít khi bán ra thứ đồ
gì đó, đa phần họ đều bỏ tiền ra để mua đồ của ta, họ mua tơ lụa, sản vật quý
hiếm của ta. Không thì lấy những vật dụng đắt tiền đem đổi hương liệu, gốm sữ.
Vậy còn chẳng phải sao?- Quang Toản bắt đầu đánh trống mù mặc kệ đúng sai đều
lên tiếng ba xạo
Thật ra thì không phải như vậy, đồ người Tây Dương mang đến lúc này cơ bản
không thích hợp với điều kiện và sở thích tiêu dùng của người Việt, cho nên
việc trao đổi hàng hóa đa số chỉ diễn ra theo chiều hướng xuất ra ngoài là
chính. Lợi dụng kẽ hở này Quang Toản mới thổi phồng lên sự giàu có của người
Tây Dương. tiêu chuẩn để đánh giá có giàu hay không đơn giản nhất có lẽ là
chuyện so ai có nhiều vàng hơn. thật ra hắn cũng không cần họ tin tưởng lời
hắn nói, chỉ cần gieo trong lòng họ một chút mầm móng về sự giàu có của người
Tây Dương là đủ rồi.
Cầu thanks, vote, like :)