Ba tháng kể từ ngày hắn về đến mảnh không gian này. Ba tháng thời gian đủ cho
một kẻ mới đến hiểu biết hơn về những thứ xung quanh, tập làm quen với cuộc
sống mới. Trong phòng làm việc, Quang Toản cùng thái úy Trần Văn Kỷ bàn
chuyện. Khi nhắc đến Trần Văn Kỷ không thể không nói đến sự nhạy bén của con
người này. Là quân sư số một dưới trướng Quang Trung , người bày ra sách lược
thu phục Bắc Hà cả đất lẫn con người. Nguyễn Thiếp, Phan Huy Ích, Ngô Thì
Nhậm, Nguyễn Thế Lịch đều do ông giới thiệu cho Quang Trung.
Quang Trung dựa vào đó mà ra sức mời gọi bọn họ ra làm quan, vừa có người tài
giúp sức lại được tiếng chiêu hiền đãi sĩ, phải nói đó là chuyện trọn cả đôi
đường. Trần Văn Kỷ có tài Quân Sư giỏi rất được Quang Trung trọng vọng, không
ngoa khi ví ông đối với quân Tây Sơn như Nguyễn Trãi trong lòng quân Lam Sơn
vậy. Đến ngay trước khi mất Quang Trung còn để ông ta làm phụ chính đại thần
cho Quang Toản. Đủ thấy ông ta được coi trọng như thế nào.
- Hoàng Thượng! Bên cạnh ngài có phải đang có mấy người học chữ mới gì đó?
- Hóa ra Kỷ ái khanh cũng biết việc này? Ái khanh đối với chuyện đó có cái
nhìn ra sao?
Hắn dạy chữ quốc ngữ cho người khác ở trong cung dù không rêu rao nhưng cũng
không phải bí mật gì. Cứ ngỡ sẽ chẳng có ai để ý,Trần Văn Kỷ nhắc đến hắn có
chút thấy mình sai chuyện gì đó rồi.
- Hoàng Thượng! Ngài định phổ biến loại chữ này sao? Điều đó vào lúc này là
hoàn toàn không được.
- Năm xưa chẳng phải tiên hoàng cũng coi trọng phổ biến chữ Nôm đấy thôi, có
gì không ổn. - hắn hỏi lại
- Đúng vậy! Tiên Hoàng năm đó cho phổ biến chữ Nôm, khi chữ Nôm đã lan rộng
khắp, việc nâng cao địa vị chữ Nôm chỉ còn thuận lý thành chương nước chảy
thành sông. Loại chữ Bệ hạ đưa ra thần đã tìm hiểu,nó hoàn toàn mới lạ, không
giống như trước. Việc gì cũng cần thời gian, ngài không nên vội như vậy, lại
càng không nên làm kẻ đi đầu truyền bá nó.
Nghe Trần Văn Kỷ nói, hắn thấy mình đã quá ảo tưởng trong chuyện này rồi. Mục
tiêu xóa mù chữ khiến hắn vội vàng muốn đưa hệ thống chữ cái latinh vào. Đúng
ra việc gì cũng cần thời gian chín muồi, không nên đốt cháy giai đoạn, lại
không thể là người khởi xướng đi đầu. ‘Haiz..! thật không dễ ah! Xem ra phải
tìm cách khác’. Thấy hắn mặt mày ủ rũ tiếc nuối, Trần Văn Kỷ liền nhắc.
- Chẳng phải Bệ hạ đang chuẩn bị dựng lập tân quân đó sao? Nếu bắt đầu từ đây
cũng là một phương án không tệ.
Quang Toản nghe đến đó tinh quang trong đầu chợt lóe. Hay a! Có thể bắt đầu từ
tân quân, một giải pháp không tệ chút nào. Phổ biến kí tự latinh vào trong
quân, kèm theo việc phát hành sách báo, lúc vô tình tạo ra sự chú ý cho dư
luận. Con người có thiên tính tò mò, cái gì càng bí mật lại càng muốn biết.
Hắn hoàn toàn có thể lợi dụng cái thiên tính này , kết hợp trong tối lẫn ngoài
sáng, tin rằng sẽ tạo được hiệu quả mong đợi.
- Quân sư nhắc trẫm ý thật khéo, quả không hổ danh xưng.
- Hoàng Thượng quá khen, cũng là do Hoàng Thượng anh minh.
Cả hai quân thần giúp nhau tự tâng bốc, lão Phúc bên cạnh nghe thấy sắp muốn
phun ra hết bữa sáng, ‘thật … thật.. mặt quá dày rồi .. dày đến mức không có
gì để nói.’
- Quân sư nếu đã tìm hiểu qua chuyện chữ viết, vậy cũng biết nó từ đâu mà ra
rồi. Điều trẫm muốn nói ở đây là chúng ta biết gì về người Tây Dương? Hằng năm
vẫn có thuyền của họ vượt biển đến buôn bán với ta. Họ lên đất ta truyền đạo,
trong khi đó chúng ta chẳng hay biết gì về họ. Khanh cũng thấy những đồ vật mà
họ mang đến như thiên lý kính (ống nhòm) đồng hồ, lưu ly…. Đều là những vật
dụng tinh xảo, thợ ở ta chẳng ai chế ra được, còn chưa kể đến thuyền của họ
rất lớn, có thể vượt đại dương mênh mông đến đây cũng là chuyện đáng nể. Trẫm
muốn cho người qua họ tìm hiểu tình hình, thậm chí muốn kết giao bang.
Trần văn Kỷ nghe đến đây liền biết Quang Toản muốn làm gì rồi, nếu người khác
còn lấy làm lạ nhưng đối với ông đây là chuyện bình thường. Việc một quốc gia
muốn kết bang giao với bên ngoài không có gì quá khó hiểu. Bình thường Đại
Việt cũng không phải chưa từng làm như vậy. Lúc này trong nước đã có hiểu biết
qua lại với các quốc gia ở hải ngoại như Nhật, Chà Và( Gia-Va) việc làm ăn
buôn bán đôi bên xảy ra khá thường xuyên.
- Hoàng Thượng định kết bang giao với người Tây Dương?
- Không chỉ kết bang giao mà còn muốn đưa người sang học ở bên đó. Quân sư
còn chưa biết, ở ngoài kia đại dương họ cũng có những quốc gia giống như ta và
nhà Thanh vậy, thậm chí kỹ thuật họ đã hơn hẳn bên ta. Nhìn những chiếc thuyền
lớn của họ là biết.
Quang Toản chỉ nói đến việc kết giao bang. Trần Văn Kỷ dư thừa điềm tĩnh để
chấp nhận, song khi hắn nói muốn đưa người sang bên đó học, lão mất sự bình
tĩnh vốn có rồi. Nếu chẳng phải thời gian này Quang Toản biểu hiện ra những
hành động sáng suốt thuyết phục niềm tin của lão, coi chừng lúc này lão đã
nghĩ hắn bị bùa lú.
Quang Toản biết để đưa người ra nước ngoài học tập vào lúc này là chuyện vô
cùng khó khăn, Muốn làm được chuyện đó cần phải có người ủng hộ, người này
phải có đủ tiếng nói và danh vọng trong triều, Không ai khác ngoài Trần Văn
Kỷ. Với lại hắn nghĩ, thuyết phục ông ta là dễ nhất.
Tốn một hồi nước bọt thổi phồng đám người tây dương, nhất là về sự giàu có xa
hoa của họ. Quang Toản cảm thấy việc lấy thành tựu khoa học kỹ thuật ra để dẫn
chứng với đám quan lại trong nước là kém thông minh. Hắn đổi sách lược bằng
cách tuyên dương về những thành thị đông người nơi có những tòa nhà cao ngất,
sự giàu có.. những vùng đất đầy mỏ vàng…(nơi có những quý cô chân cực dài và
đa tình… anh đang nổ mà, không có thật đau nhá). Quả nhiên hấp dẫn được Trần
văn Kỷ.
- Chuyện này thành công hay thất bại đều trông chờ vào cả Quân Sư. Việc chọn
sứ đoàn cũng giao cho khanh, chớ phụ lòng trẫm.
- Hoàng Thượng! Còn việc đem người qua đó học, với chuyện đi lại, không biết…
Nghe đến đây Quang Toản biết lão muốn hỏi vấn đề gì rồi.
- Việc đi lại trẫm đã có tính toán, Quân sư cứ yên tâm lo chuyện của mình.
Cuộc thi đình vừa rồi tuyển ra được không ít người.. khanh coi đó mà làm.
Lúc đấy lão mới biết lý do tại sao kỳ thi này lại chọn nhiều người như vậy,
không ngờ Hoàng Thượng đã có chuẩn bị âm thầm từ trước. Trần Văn Kỷ không phải
thuộc tóp người cổ hủ, khả năng thích ứng cao hơn kẻ khác nhiều. Lão vẫn băng
khoăng trong lòng chuyện đi lại. Ra biển lớn với những con thuyền hiện có là
không thể nào đấy. Thấy được sự băng khoăng của lão, Quang Toản biết phải tốn
một phen giải thích nữa rồi! Cũng không sao, việc cho lão biết cũng không có
gì không hay.
- Trẫm đã liên hệ với đám thương buôn người tây dương. Định mua lại thuyền
lớn của họ, thậm chí cả thủy thủ đoàn. Khi họ về nước ta cũng đi theo cho an
toàn.
Quang Toản dự định thương lượng với đám thương đoàn mua lại một vài chiếc nhằm
phục vụ cho nhu cầu đi lại trước mắt. Tương lai ngắn về sau còn phải xài
thuyền mua dài dài. Việc giao thương với bên ngoài không thể thiếu việc đặt
quan hệ ngoại giao đi kèm. Tuy rằng sẽ trở thành tâm điểm chú ý của đám phương
tây, nhưng đây là cách quảng bá nhanh nhất, để ngày càng có nhiều thương
thuyền cập bến Đại Việt. Đám châu Âu lúc này còn đang quá nhiều việc phải lo,
hơn là tìm ai đó bên kia đại Dương để khai chiến. Mối nguy hiểm sẽ có, nhưng
chắc là không phải bây giờ.
ở pháp cuộc cách mạng tư sản nổ ra, Napoleon sắp giành được chính quyền, các
quốc gia xung quanh sao chịu ngồi yên nhìn nước Pháp lớn mạnh. Trong thời gian
tới sẽ có không ít cuộc chiến bởi phe liên minh do Anh đứng đầu nhằm vào Pháp,
Châu Âu ắt hẳn gặp một phen bận rộn. là khoảng thời gian vàng cho Đại Việt
rảnh tay hoạt động ở phương Đông.
Quang Toản tin chắc người Châu Âu sẽ không ngần ngại dang cánh tay đón sứ đoàn
Đại Việt, khi Đại Việt không đến với họ bằng tay không, mà đem đến cho họ một
thị trường đầy tiềm năng, nơi đặt chân vững chắc ở Phương Đông, cộng thêm
những khoản mua bán với con số khủng.
Lúc này lão Phúc mang theo bộ dáng hớt ha hớt hải chạy vào, vừa nhìn là biết
sẽ có chuyện.
- Bẩm Hoàng Thượng! Có vị pháp sư Tây Dương tên Sơn dẫn theo ba người nữa xin
gặp.
Hắc! Đến thật đúng lúc ah. Quang Toản trông chờ lão ta rất lâu rồi đấy!
- Nhanh cho họ vào! – hắn quay sang nói với lão Phúc
Chỉ trong chốc lát trong phòng làm việc của Quang Toản đã có thêm bốn người,
qua lời giới thiệu trung gian của linh mục Sơn, Người đàn ông da trắng đầu đội
bộ tóc giả khá cầu kì cộng thêm chiếc mũ vành rộng, đứng phía bên phải ông ta
tên là Simth Amine, người của dòng họ Smith phụ trách chuyện thương mại vùng
Đông Ấn, có thể xem ông ta là ông chủ của đoàn thương buôn này. Nhà Smith có
một đội buôn khổng lồ với cả trăm chiếc thương thuyền lớn, việc làm ăn của họ
trải dài khắp các vùng biển, ở đây là những vùng biển đã được biết đến. Phía
sau Amine Smith là tùy tùng của ông ta, một người thư ký ăn mặc khá lịch sự,
nhã nhặn, còn người kia giống một tay đầu bếp hơn, đó là theo cách nhìn của
hắn,
- Xin ra mắt quốc vương Bệ Hạ, thật hân hạnh được gặp ngài một lần nữa. Xin
giới thiều với ngài, đây là ông Amine Smith ông chủ phụ trách thương mại nhà
Smith tại khu vực Đông Ấn, phía sau là hai tùy viên của ông ấy
- Xin Chào Ngài Quốc Vương ……….. - ông Amine Smith nói một tràng tiếng anh,
Quang Toản nghe chữ được chữ mất, khả năng nghe anh ngữ của hắn vốn không
giỏi.
- Ông ấy nói “ rất lấy làm vinh dự khi được diện kiến ngài. Mong rằng sẽ được
ngài giúp đỡ trên vương quốc xinh đẹp này” ông ấy cũng khá bất ngờ vì tuổi tác
của ngài.- Linh mục Sơn trở thành người phiên dịch cho cuộc nói chuyện
- Chào đòn ông Smith đã đến với vương quốc của ta- Quang Toản nói bằng một
câu tiếng anh.
Tuy rằng khả năng nghe hiểu của hắn về tiếng Anh khá kém nhưng với sự hỗ trợ
của linh mục Sơn khiến hắn có thể giao tiếp bằng Anh ngữ một cách đơn giản.
Điều này làm cho Sơn và Amine Smith cảm thấy ngạc nhiên, hai bên tiếp tục trò
chuyện với nhau bằng tiếng anh. Quang Toản “ nói chuyện” khá mỏi tay làm quan
hệ hai bên cởi mở không ít. Lúc này mới đi vào chủ đề chính.
- Lần này thương thuyền của ông có bao nhiêu chiếc cập bến chỗ chúng ta
- Thưa quốc vương thông thái! Xin cho tôi được gọi ngài như vậy để thể hiện
sự kính trọng nhất. Lần này thương đoàn của tôi có sáu chiếc đến trên Vương
Quốc của ngài. Tôi sẽ rất vui khi được phép…
- Trẫm cũng vui vì chuyện đó! Ta muốn mua lại của ông hai chiếc trong số đó,
ý ông ….?
- Ngài cũng biết đấy, thuyền của tôi chất khá đầy hàng….
Quang Toản đã tính trước chuyện bị từ chối như vậy, kể ra cũng không trách họ
được. Để mang một chiếc thuyền từ Anh qua đến Đại Việt vào lúc này ít nhất
cũng cần ba đến bốn tháng, chưa kể gia trị hàng hóa mà mỗi con tàu mang về xa
hơn giá trị để mua một chiếc tàu. Hắn ta không muốn bán cũng là điều đương
nhiên. Quang Toản xem ra phải đưa một chút bánh ngọt rồi! Đám tư bản này không
gì ngoài tiền và tiền.
- Một chiếc thương thuyền, đổi lại thương đoàn nhà Smith sẽ được miễn thuế
năm năm khi đến buôn bán trên vương quốc của ta. Đương nhiên ta sẽ trả tiền
cho con tàu. Ông xem chỗ ta có tơ lụa chất lượng như vậy, chắc chắn sẽ làm ông
hài lòng đấy.
Quang Toản vừa nói vừa cho lão Phúc đưa ra một vài xấp lụa mua ở của hàng Lão
Viễn lúc trước, vải lụa của nhà Thanh chắc chắn không có đường vân đều như của
mấy xấp lụa này. Khi ông chủ nhà buôn Amine Smith nhận lấy đã tỏ ra khá hài
lòng, lão ta không phải là kẻ không biết nhìn hàng. Việc miễn thuế năm năm
không đủ thu hút Amine Smith vì trong năm năm đó tối đa thương thuyền của ông
ta chỉ đến được khoảng vài chục lần là cùng. Số tiền đóng thuế cho những lần
đó không đủ làm cho ông ta thấy “xót”. Cái thu hút ông ta nhất chính là tơ lụa
ở cửa hàng Phạm Viễn.
- Quốc vương thông Thái. Thật bất ngờ!. Chuyện ngài muốn mua một trong số
những con tàu của tôi, có thể bàn bạc lại. Ý tôi là chuyện này hoàn toàn có
thể được. Chuyện tiền trả cho con tàu là không cần thiết, tôi muốn được độc
quyền với mặt hàng tơ lụa trên Vương Quốc của ngài.
Tên này không ngờ đánh chủ ý đến việc lấy một con tàu đổi lấy độc quyền tơ
lụa, nếu như với tình hình sản xuất tơ lụa hiện tại, Quang Toản có vẻ được lợi
với quyết định này, nhưng về lâu dài lại không được. Chưa nói đến việc lời lỗ,
chỉ nói đến chuyện buôn bán độc quyền sẽ dẫn đến việc trở thành sân sau của
nhà Smith, việc ép giá có thể xảy ra. Độc Quyền dẫn đến các đội thương buôn
khác không có nhiều cơ hội đặt chân đến Đại Việt buôn bán. Đây là điều đi
ngược lại mong muốn của Quang Toản, hắn sao có thể chấp nhận.