Người đăng: KennyNguyen
Nếu chỉ nói về quân Đại Nam mà không nói về tình hình thực tế của quân Pháp
lúc này thì quá thiếu sót. Tình hình quân Pháp tại Nam kỳ của đất Đại Nam rất
là không xong. Thiếu tướng Louis-Adolphe Bonard kế nhiệm Léonard Charner đô
đốc để quản lý tất cả sự vụ quân sự của Pháp tại Đông Nam á.
Các tiền nhiệm của Louis-Adolphe Bonard khá thành công khi đánh chiếm đất nước
Đại Nam lạc hậu này. Ví như Đô đốc Rigault de Genouilly người tiến đánh Đà
Nẵng tuy thất bại nhưng lại vòng quân xuống phía Nam và chiếm được Mỹ Tho, Chợ
Lớn Gia Định, Tuy rằng sau đó Rigault de Genouilly phải để quyền chỉ huy lại
cho tướng François Page và trở về Paris, cố gắng biện hộ cho sự thay đổi chiến
thuật chiếm đóng thành Gia Định thay vì Đà Nẵng. Nhưng nói chi đúng thì
Rigault de Genouilly đã thành công bước đầu giúp Pháp đặt chân lên mảnh đất
Đại Nam có ý nghĩa chiến lược cả về quân sự và kinh tế thuộc địa. Đại Nam được
đánh giá là có vị trí chiến lược tối quan trọng lúc bấy giờ trong khu vực. (
vì sao qua trọng khỏi cần nói, đến giờ VN vẫn có được vị trí chiến lược quan
trọng cả về kinh tế lẫn quân sự). Tiếp theo sự thành công của Rigault de
Genouilly thì người tiếp theo là đô đốc Léonard Charner cũng có chiến thắng
rạng rỡ trước quân A nam khi đập tan phòng tuyến đại đồn Kỳ Hòa ( Chí Hòa)
khiến cho Pháp quân có thể chếm gọn hai tỉnh miền Nam Đại Nam đó là Mỹ Tho và
Sài Gòn. Cả một giải rộng lớn phía nam sông Đồng Nại ( sông Đồng Nai ngày nay)
thuộc quyền kiểm soát của thực dân pháp.
Đến thời Thiếu tướng Louis-Adolphe Bonard lên thay các tiền nhiệm thì tất
nhiên anh ta muốn mở rộng thêm chiến quả và chứng minh khả năng của bản thân.
Nhưng vị thiếu tướng số đen đủi này lại nhận được chức vụ ngay khi Diêu thiếu
xuyên về, lịch sử xoay vòng. Đáng lẽ các chiến dịch khuếch trương của Thiếu
tướng Louis-Adolphe Bonard sẽ được thành công. Trong lịch sử thì trong tháng
12 năm 1861 vị này đã đánh chiếm được Biên Hòa và Bà Rịa. Đến tháng 3 năm 1862
hắn còn đánh được cả Vĩnh Long của Đại Nam.
Nhưng lúc này sự thật khốn cùng là quân pháp thất trận trên sông Đồng Nại, bị
bắt giữ 4 tiểu chiến hạm. Sau đó họ mất kiểm soát hoàn toàn với sông Đồng Nại
mà không thể đổ bộ qua bờ sông đối diện. Quân Đại Nam lúc này đã chiến đấu quá
kiên cường, các bóng ma A nam thoắt ẩn thoắt hiện thu gặt sinh mệnh người Pháp
cũng như binh lính đánh thuê Tây Ban Nha. Thêm vào đó tiểu chiến hạm của quân
Pháp không dám vào sông Đồng Nại vì quân A nam đã có một loại thuốc nổ quá
kinh khủng. Họ có thể dùng thuyền nhỏ có các bao tải cát chống đạn bảo vệ sau
đó lao đến tung thuốc nổ lên tàu, hoặc là dùng keo bằng da trâu nấu, hay gạo
nếp, nhựa cây mà gắn thuốc nổ lên thành chiến hạm mà phá hủy chúng.
Theo tỉ lệ tính toán. Bốn thuyền nhỏ không đáng tiền của quân A nam cộng thêm
chấp nhận hi sinh 4 đến năm sinh mệnh của binh sĩ thì người A nam có thể kéo
theo một chiến hạm đắt tiền cộng thêm vài chục sinh mạng quân Pháp. Bài toán
quá dễ tính toán, sau một thời gian thì quả thật sông Đồng Nại không hề có
bóng dáng chiến Hạm Pháp quốc.
Đỉnh điểm của lối đánh boom tự sát của quân Đại Nam là một trung hạm của quân
Pháp đậu hơi gần bờ ở Vịnh Gành Rái bị đánh chìm bởi thuốc nổ trong đêm bời
các cao thủ bơi lội người A nam gói thuốc nổ, bật lửa trong túi da dê mà bơi
ra biển tập kích.
Lối đánh của Hoàng Diệu rất ác ma, không coi trọng sinh mệnh binh sĩ, nhưng
không hiểu ông có được ma lực gì khiến cho binh sĩ nghe lời mà hi sinh tính
mệnh như vậy. Nhưng lối đánh mạng đổi mạng này làm quân Pháp kiếp sợ không
thôi. Thời này việc đục chiến hạm là không khả thi, nổ chiến hạm bằng thuốc nổ
đen cũng khó với lớp thiết giáp dày đặc như vậy. Nhưng với Dynamite thì mọi
chuyện khác hẳn. Quân Pháp phải hoang mang kéo ra ngoài xa của Vịnh . Tuy rằng
vẫn là phong tỏa nhưng tuyệt đối không thể đến gần.
Thời gian cò cưa một năm trời người Pháp thiệt hại đến 9 chiếc tiểu chiến hạm
một chiếc Trung Hạm ở Nam kỳ.
Nhưng nói về thủy chiến thì không dừng ở đó, Vì bất lợi và không có một bước
đột phá nào ở Nam Kì nên Louis-Adolphe Bonard dựa theo kế sách của giám mục
Retord : “định tạo ra một ông vua theo đạo Thiên Chúa dưới sự bảo trợ của
Pháp, và ông đã nghĩ ngay đến Tạ Văn Phụng”. Vậy là Louis-Adolphe Bonard đồng
ý ngay với việc can thiệp vào Bắc Kỳ theo cách trên nhằm tạo đột phá. 1 trung
hạm và hai tiểu hạm được cử đi hỗ trợ lần này chiến dịch ( chỉ cử hai tiểu hạm
vì quân Pháp đã thiệt quá nhiều tiểu hạm ở Nam Kỳ). Và tất nhiên nhóm tàu này
có đi không về, không những thế toàn bộ thủy thủ đoàn của Trung Hạm Hủy Diệt
bị tóm gọn, chiến hạm thì không hư hỏng rơi vào tay quân A nam. Đây là cái tát
vang dội vào mặt Louis-Adolphe Bonard làm hắn trở nên điên cuồng hơn bao giờ
hết. Tại Pháp quốc Louis-Adolphe Bonard đang làm mục tiêu đàm tiếu của dư luận
và chính trường, gia tộc Bonard cũng chịu sức ém chưa từng có.
Đấy là mới chỉ nói về mặt trận hải chiến, còn về bộ chiến thì quân Pháp lại
càng đau khổ, các bóng ma A nam thoắt ẩn thoắt hiện đã là nỗi kinh hoàng của
quân Pháp và quân Tây Ban Nha lúc này. Không những chỉ là những trận du kích
mà lúc này ám sát trong thành Gia Định cũng như cơm bữa, nay một vụ ôm bom tự
sát, mai một vụ đâm người, ngày mốt lại có kẻ bị bắn chết trên đường. Lúc này
quân Pháp lại chui rúc trong đại đồn Chí Hòa. Đây là toàn “thành” quân sự hóa
nên an toàn hơn nhiều.
Không phải Louis không muốn phản công mà thực sự là không tìm được chủ lực của
quân Đại Nam mà đánh. Tổ chức cả một cuộc càn quét quy mô cùng lắm là bắt được
năm ba người. Quân A nam thông thuộc địa hình nên chạy rất nhanh. Quan trọng
là các cuộc ám sát khủng bố nhằm vào những người bản địa tư thông cùng quân
Pháp đã làm Viện gian sợ hãi quá mức khiến cho Pháp quân không thể sử dụng họ.
Mà đổ bộ ồ ạt Bà Rịa hay Biên Hòa thì là phương án bị Louis gạt bỏ, một lần
thất bại ở Biên Hòa đã cho hắn thấy được quân A nam không còn là đạo quân cầm
đao, kiếm xông lên cho bọn họ tập bắn nữa rồi. Đấy là đạo quân có kỉ luật có
sức chiến đấu, có vũ khí hiện đại. Lần trước Louis cho quân đổ bộ Biên Hòa khi
quân A nam chưa có thuốc nổ, đánh bom liều chết, Nếu lần này lập lại chiến
thuật kia với Bà Rịa hoặc Biên Hòa thì có lẽ quân thì đổ bộ được nhưng không
có thuyền để quay về đó.
Rơi vào vũng lày của cuộc chiến du kích, phạm vi thu quản lý của Louis chẳng
những không được mở rộng mà ngày càng thu hẹp lại. Louis chịu sức ép quá lớn
mà làm ra một quyết định, hắn phải có một bước tiến quân mạo hiểm đột phá thế
cục, và một cơ hội đột nhiên đến vơi Louis khi thông tin về một cuộc đảo chính
quy mô ở Huế sẽ diễn ra. Tất nhiên nguồn tin này là tin được, và Louis sẽ có
nội ứng. Nếu cuộc đảo chính này không sảy ra hoặc có sảy ra nhưng không ảnh
hưởng nhiều đến sức chiến đấu của Huế thì quân Pháp sẽ không vào. Nhưng nếu
cuộc đảo chính này là đảo chính quân sự và Huế đại loạn lại là cơ hội tốt.
Chính vì vậy Louis liều lĩnh điên cuồng đánh cược một phen. Nếu thành công hắn
có thể lấy lại danh dự, nếu thất bại thì cùng lắm là rút quân về, tiêu tốn
tiền tài mà thôi. So sánh đi lại cùng sức ép dư luận, chính trường quá lớn mà
Louis đã làm ra việc ngày hôm nay.
Tất nhiên các nguồn thông tin về Huế sẽ được Louis nghiên cứu kĩ, và hắn cùng
bộ tham mưu quân sự tại Đại Nam thấy thông tin này không hề sai. giám mục
Retord với mối “quan hệ” cực rộng tại Đại Nam cũng xác định chuyện này. Vậy là
Louis dùng tiền thuế một năm của hai tỉnh Mỹ Tho, Sài gòn thuê một lượng lớn
quân Tây Ban Nha ở Phillipine, hắn còn điên cuồng đến độ thuê cả quân Anh, một
đối thủ thực dân của Pháp. Nhưng Louis thuê quân Anh với tư cách là bảo vệ Hạm
đội liên quân Pháp, Tây Ban Nha mà thôi. Tuyệt đối Louis không đồng ý cho quân
Anh tham chiến trực tiếp.
Nói đén việc thuê mướn quân Anh bảo vệ Hạm đội Pháp- Tây Ban nha vì lần này
đánh chiếm kinh sư Huế là đánh theo lối tấn công đầu não, thọc sâu đánh thẳng
chứ không phải tiến quân dần dần. Tức là Louis sẽ cho một hạm đội cực lớn số
lượng các tiểu chiến hạm tiến vào kinh thành Huế theo đường sông Hương mà đánh
thẳng Kinh sư người A nam khi họ đang nội loạn. Louis không tính bài đổ quân ở
bãi biển Thuận An rồi theo đường bộ tiến vào Huế. Nếu làm như vậy thì lại biến
đánh bất ngờ thành đánh dằng co, và Louis sợ nhất là cách đánh du kích dằng co
như ở Nam Kỳ.
Từ Bãi Thuận An đi vào Kinh sư theo đường bộ toang là đường nhỏ cộng thêm
ruộng đồng lày lội, các làng macjm bui tre, cây cối san sát. Tổng lộ trình
vòng vo đến 20km. nhưng theo đường thủy từ Cảng Thuận An vào sông Hương, vượt
qua cồn Phân tiến vào thành Đông của Huế Kinh thì chỉ có 13 km. Dù là chạy
thật chậm thì cũng chỉ mất 1 tiếng đồng hồ mà thôi. Nhưng theo đường bộ thì
không có một hai ngày là không thể đến được đấy.
Chính vì cần một lượng lớn tiểu hạm đổ bộ vào sông Hương nên quân Pháp cần một
hạm đội có đủ thuyền nhỏ cơ động bảo vệ các Đại Hạm, Trung Hạm của Pháp- Tây
Ban Nha. Louis bị lối đánh bom liều chết của người Đại Nam dọa hỏng, hắn không
muốn trong lúc mình đang loay hoay đánh Huế thì khi trở ra các Đại Hạm chìm
hết cả rồi.
Vậy thì nói cho cùng là quân Anh hoàn toàn không có nhiều ý nghĩa thực sự
trong việc công chiếm Huế. Quân Anh thực tế là không có quyền đặt chân lên
biển Thuận An. Và những gì mà James Bruce nó rằng quân Anh chỉ không đổ bộ khi
Diêu thiếu kí hiệp ước là nói láo. Nhưng mà việc nói láo này lại dựa theo sự
thật là Quân Anh có tham gia. Chính vì sự lắt léo thật giả khó phân của sự
kiện lần này khiến Diêu thiếu đặt tay kí vào một hiệp ước bất bình đẳng mà
thực chất chả giúp gì được cho chiến cuộc. Không biết rằng khi Diêu thiếu biết
được sự thật này thì hắn có thể tức giận đến phun ba lít máu mà ngất đi không.
Quả thật thì 3 lít máu hơi nhiều nhưng một lít thì có thể đấy, Diêu thiếu thật
đáng thương.
Lúc này có đến hơn hai mươi tiểu hạm cùng ba mươi tàu đổ bộ của quân Pháp đang
tiến vào, tổng số quân của họ là 6 ngàn tinh binh trong đó có 4 ngàn người đến
từ Phillipine. Chiến hạm đã dăng dày đặc mặt sông Hương.