Người đăng: KennyNguyen
Tân Trị hoàng đế ngồi trên ghế mà lắc đầu tỏ ý không ngại gì. Những ngày gần
đây Tân Tri cũng bắt đầu nêu ra ý kiến của mình trong việc triều chính. Vậy
nên lần này cũng không lạ lùng gì khi cậu thiếu niên hoàng thượng này đưa ra ý
kiến của bản thân về việc này.
- Trẫm thấy những chuyện này cũng không quá phức tạp mà. Người Pút Si a gì đó
muốn thuê Phủ Ka Lâm thì có thể thương thảo, dù sao thời gian qua quả thật tầm
ảnh hưởng của chúng ta tới Cao Miên cũng đã phai nhạt. Những gì chúng ta thu
được từ việc bảo hộ Cao Miên chỉ là hao tổn quân lương để bình định các cuộc
phản loạn nơi này mà không thu về được bất kì lợi ích nào.
Tân Trị hơi dừng lại, anh ta quan sát hai vị phụ Chính đại thần đang ngồi ở
phía dưới, thấp hơn anh ta một chút. Nhận được ánh mắt khích lệ của hai người
thì . Tân Trị tếp tục nói ra nhận định của mình.
- Còn về thư tín của thương nhân Mỹ quốc thì cũng không khó hình dung. Họ nói
rằng dây truyền luyện thép đã về đến Vạn Ninh. Có thể chuyển đến Huế bất kì
lúc nào, đây là chuyện tốt, có được nó thì chúng ta sẽ chủ động hơn trong việc
tăng cường quân bị đối phó tình hình trước mắt. Đáng tiếc là 10 ngàn khấu súng
trường kia chưa về kịp, hai nhà máy dệt cũng chưa đến nơi…
Tân trị càng nói càng lưu loát và rõng rạc hơn.
- Còn về bản tấu trương này Trẫn thấy cũng hợp lý. Trần Quang Cán tổng binh
có đề suất về việc tăng cường 5 ngàn thanh súng tây cho Hoàng tổng đốc tại Nam
Kỳ. Việc đánh ngoại xâm là rất quan trọng. Để đối phó nguy cơ tại Huế thì cũng
chỉ cần 5 ngàn thanh súng Tây là đủ. Trẫm thấy mọi việc không quá mâu thuẫn.
Có cái là phải chờ không biết đến bao giờ thì lô hàng 10 ngàn thanh súng Tây
kia mới về tới nơi, thật làm cho người khác quá mong đợi đi.
Lời nói của Tân Tri rất bộc trực, thể hiện ra sự non nớt, vậy mà cậu ta tác
riêng ba sự kiện này ra để bàn bạc. Dĩ nhiên tách ra thì sẽ không có vấn đề gì
rồi. Nhưng kể cả như vậy cũng có thể thấy Tân Tri đang từng bước học tập mạnh
mẽ cách phân tích vấn đề triều chính.
Tôn Thất Cúc nghe Tân Tri nói xong rồi thì không thể không lên tiếng.
- Thánh thượng, Người tách riêng ba vấn đề này ra để nói thì dĩ nhiên là
chúng không có vấn đề, và thần đồng ý với những nhận định của ngài. Chúng thần
vui mừng khôn siết, những ngày qua Thánh thượng hẳn là phải vất vả đọc bài.
Nhưng….
Tân Tri đang nghe Tôn Thất Cúc khen ngợi đến vui vẻ thì bỗng nghiêm túc lại,
anh ta biết sau chữ nhưng này mới là vấn đề cốt lõi mà anh ta cần học tập.
- …. Nếu ghép cả 2 thư tín cộng một tấu trương này lại thì sự việc không đơn
giản. Nó sẽ biến thành cha con họ Trần đang ép chúng ta giao ra Ka Lâm ( Koh
Kong) cho người Phổ thuê. Nếu chúng ta không đồng ý thì đừng mơ về việc có
được 10 ngàn thanh súng và hai nhà máy dệt. Tiếp đó bản tấu trương của Trần
Quang Cán là muốn chúng ta phải đưa 5 ngàn thanh súng vào Nam cho Hoàng Diệu
tổng đốc đánh Pháp, nếu không thì cũng có kết quả tương tự.
Tân Trị nghe đến đây thì ngơ ngác không thôi, sau đó anh ta cũng tím lại mặt
mày mà giận dữ.
- Trần Quang Cán muốn ép Trẫm, muốn ép các khanh. Hắn là mục đích ở đâu, hắn
cần gì phải làm vậy. Không cần nói thì Trẫm cũng chuyển súng cho Hoàng ái
khanh đánh Pháp. Còn việc thuê Ka Lâm thì có thể ngồi xuống cùng thương lượng
mà. Rốt cuộc chúng muốn làm gì Trẫm, họ Trần muốn tạo phản sao?
Tình hình đến mức này thì Đoàn Hữu Trưng Hữu Phụ Chính Thân Thần không thể
không đứng ra mà giải thích rõ ràng.
- Thánh thượng, họ Trần là trung hay là phản giờ còn khó đoán định. Nhưng sự
việc không có đơn giản như vậy. Tình thế của chúng ta ở Huế thì chắc họ Trần
đã đoán được một hai, bọn hắn là không rõ thái độ của chúng ta, sợ Huế sẽ nắm
hết 10 ngàn thanh súng nên mới thăm dò bằng tấu trương. Còn việc cho người Phổ
xin thuê Ka Lâm thì thực sự là một bài toán cực kỳ hóc búa .….
Đoàn Hữu Trưng nói đến đây thì ngưng lại trong giây lát.
- Cao Miên lãnh thổ cả mấy trăm năm không có vua chúa thực chất, họ không có
chính quyền, không có đất nước và cả trăm năm nay nằm dưới sự thống trị của
Đại Nam và Xiêm La. Nhưng quả thật vùng đất này đúng là một cái gân gà, ăn thì
không được mà bỏ thì tiếc. Thời gian đầu thì chúng ta còn có chút lợi lộc từ
nơi này, nhưng từ thời Thái tiên đế thi Cao Miên lại thành nơi đốt tiền của
Đại Nam. Hằng năm phí duy trì quân trú đóng, phí trinh phạt khi có bạo loạn,
lại còn cả cứu trợ thiên tai… nhưng thu lại thì chẳng được một hạt thóc thuế
nào. Những quan viên cử đi Cao Miên thì khóc như bị đòi mạng, nơi này chẳng có
Việt quan nào chết già được cả. Nhưng nói cho đến cùng thì Trấn Tây 33 phủ hai
Man đều là của Đại Nam. Ai đề cập đến việc cho người ngoại quốc thuê sẽ bị
chụp cái mũ bán nước cầu vinh. Và cha con họ Trần muốn chúng ta phải chịu cái
tiếng xấu này.
Lúc này thì đến Tôn Thất Cúc tiếp lời Đoàn Hữu Trưng:
- Nhưng chúng ta chịu không nổi cái tiếng xấu này thưa Thánh Thượng, ai có
thể chịu được cái danh này chỉ có chúng ta trong lúc này là không được. Vì đây
chính là cái cớ để cho thế lực kia có thể danh chính ngôn thuận mà ra tay.
Những ngày này chúng ám sát Thái Thượng Hoàng cũng là muốn vu cho chúng ta cái
tội danh này để rồi kiếm cớ. Vậy nên vấn đề thuê phủ Ka Lâm chúng ta không thể
nhượng bộ.
Đoàn Hữu Trưng lắc lắc đầu.
- Phải nhượng bộ, vì chúng ta rất cần 10 ngàn thanh súng trên. Tốc độ sản
suất súng của xưởng vũ khí Đại Nam rất chậm. Tôi cảm giác nguy cơ đến rất gần
rồi, chúng ta không có con đường nào khác. Cái tôi quan tâm ở đây chính là cha
con họ Trần rốt cục là trung hay là phản, thái độ của Vạn Ninh mới là mấu chốt
vấn đề. Cuối cùng thì chỉ có một người có thể đánh giá tình hình trên…
Nói đến đây Đoàn Hữu Trưng hơi ngước đầu mà nhìn về Cung Trường Ninh. Cả Tân
Trị và Tôn Thất Cúc cùng giật mình mà nhìn về nơi này.
Cung Trường Ninh được xây dựng vào năm Minh Mạng thứ nhất (1821) ở phía Tây
Bắc Hoàng thành với vai trò ban đầu là hoa viên, nơi các vua triều Nguyễn mời
mẹ mình đến thăm thú ngoạn cảnh. Về sau cung được chuyển thành nơi ăn ở sinh
hoạt của một số bà hoàng thái hậu và thái hoàng thái hậu. Nhưng lúc này Cung
Trường Ninh lại trở nên sâm nghiêm phòng vệ vô cùng. Vì nơi này giờ là nơi ở
của Thái Thượng Hoàng Tự Đức cùng Thuần phi và một số phi tần khác của Tự Đức.
Lúc này đây vị đã từng là hoàn đế đại Nam đang ngồi trong thư phòng làm việc.
Ông đã không còn làm hoàng thượng nhưng thói quen cần cù, chịu khó là ngày
một ngày hai bỏ không được. Tân Trị cùng hai vị Phụ Chính cũng không có bạc
đãi vị tiền hoàng này. Bất kì nhu cầu nào của Tự Đức và các Thái Phi đều được
đáp ứng một cách tỉ mỉ nhất.
Lúc này đây Tự Đức đang ngồi phê từng bản tấu chương. Chuyện nói như đùa,
nhưng đúng là vậy, ông đang ngồi làm việc chăm chú phê từng bản tấu chương
một. Một vị hoàng đế vị truất ngôi bằng bạo lực, bị nhốt trong cấm cung mà lại
ngồi phê tấu chương thì đó là chuyện thiên cổ xưa nay không có. Nhưng nó lại
có ở Đại Nam vào một thời điểm phi thường đặc biệt này.
Nhưng nếu ai nhìn kĩ các bản tấu chương này thì sẽ thấy, mặc dù chúng rất
chính chủ, hợp cách, nhưng đây là các bản chép lại. Không ngờ Tân Trị cùng hai
vị phụ chính có thể thuyết phục được Tự Đức “giúp” bọn họ làm việc bằng cách
này. Hay nói đúng hơn là ở đây có chút mập mờ mà không ai hiểu rõ.
Lúc này bỗn nhiên có thái giám vào thông báo, sau đó thư phòng nơi này được mở
ra. Tự Đức vẫn yên lặng uy nghiêm ngồi đó, nhưng vẻ mặt ông ta vẫn không bớt
đi được vẻ hiền từ cố hữu.
Tân Trị, Đoàn Hữu Trưng, Tôn Thất Cúc cung kính mà lễ bái:
- Hoàng thúc vạn an.
- Thái thượng hoàng vạn an.
Tự Đức từ từ ngắm nhìn Tân Trị, gương mặt ông ngoài vẻ hiền từ thì cũng không
có bao nhiêu là biểu lộ, trầm ngâm một lát bỗng nhiên Tự Đức nhẹ nhàng nói:
- Cuối cùng cháu cũng đến đây.
Tân Trị nghe thấy như sét đánh ngang tại mà vôi vã quỳ xuống.
- Là cháu có tội, là cháu xấu hổ mà khồn dám đi vấn an Hoàng Thúc.
Tự Đức lúc này vẻ mặt hơi giãn ra, ông ta mỉm cười nhẹ nhàng gật đầu rồi nói.
- Cháu đứng lên đi, cháu không có tôi. Không phải cháu đăng vị thì bọn họ
cũng đưa người khác lên đăng vị mà thôi. Không có Đoàn Hữu Trưng, Tôn Thất Cúc
thì bọn họ cũng dựng lên Mã Hữu Trưng, Mã Thất Cúc… kết cục này đã định, những
ngày qua ta có thời gian suy ngẫm nên cũng thoáng ra nhiều chuyện rồi. Phải
rồi hôm nay các cháu và hai vị đại thần đến đây ắt có việc gấp.
Tự Đức đã nói đến đây thì cả ba người Tân Trị, Đoàn Hữu Trưng, Tôn Thất Cúc
đều quỳ xuống mà hành đại lễ không thôi. Hóa ra Tự Đức lại nghĩ thoáng ra đến
vậy, thảo nào mấy ngày trước ông đưa ra yêu cầu rất quá phận là để ông ta
duyệt bản sao tấu chương. Đây cũng là biển tướng của việc Tự Đức giúp cho bộ
máy non trẻ của Tân Trị có thể hoạt động. Kinh nghiệm làm hoàng đế 13 năm của
Tự Đức là một kho tàng tri thức quý báu mà những nhân viên trẻ khao khát cũng
khó có thể trong thời gian ngắn đạt được.
- Đã nói là đứng lên cả đi, người đâu mang ghế ngồi ra….
Thái giám lục đục mang thêm ghế ngồi để cho ban người Tân Trị, Đoàn Hữu Trưng,
Tôn Thất Cúc an tọa. Tất nhiên Tân Trị ngồi mé bên phải cao hơn hai người Đoàn
Hữu Trưng, Tôn Thất Cúc bên tráo một chút.
- Người lớn tuổi thường hay nói nhiều, Trẫm cũng không phải quá lão nhưng so
ra cũng không còn quá trẻ vậy nên cái tật này Trẫm cũng nhiễm đôi chút. Việc
gấp mấy cũng để từ từ bình tĩnh mà giải quyết. Hôm nay Cháu cũng đến, hai vị
trọng thần cũng qua. Trẫm không ngại cùng các ngươi ôn chút chuyện cũ. Các
ngươi không chê Trẫm lão mà nghe chút chuyện xưa sao?
Cả ba người ngồi nửa mông nơi ghế dưới kia vội vã khom lưng mà hành lễ, Nếu Tự
Đức muốn kể chuyện xưa ấy là chuyện trọng đại mà cũng không phải chuyện tầm
phào ngoài chợ. Lão bệnh lải nhải nhưng cũng có trăm vạn kiểu lải nhải, một
thái thượng hoàng của Đại Nam lải nhải thì đâu phải chuyện bông đùa.