Chương 22: Không hề uổng phí
Nhưng Quang Toản lúc này lại vận dụng sử quan để kiểm soát các cựu thần. Đây
là chuyện quá đảo ngược rồi. Có bài học thê thảm của Châu Văn Trai lần trước
họ mới nhận thức, sử quan cũng không chỉ dùng để hạn chế vua thôi đâu mà hạn
chế cả mấy lão nữa. Sau bao nhiêu năm làm quan giờ đây mới đồng cảm được sự ức
chế của người ngồi trên ngai vàng. Thật không dễ chịu đấy, lời ra đến cổ họng
rồi cũng phải ém nhẹm nuốt trở vào.
Mọi người nghe Quang Toản nhắc đến bộ hộ lại còn là việc nghiêm trọng thầm
nghĩ ‘xem ra bộ hộ lần này tiêu rồi, thật thảm nha, coi chừng lần này lại bị
sử quan nhắc đến,.. hắc hắc’ đương nhiên những ai không thuộc bộ hộ sẽ khoái
trá cười trong lòng khi người khác gặp họa, nhất là đám người bên bộ lễ lại
càng chờ mong, ‘ta vừa xuống bùn xong, mấy lão cũng phải xuống chung cho công
bằng chứ, anh em ta cùng được vào chung một trang sử.’. Chỉ là Quang Toản nói
đến đây, dừng lại chưa nói tiếp nên mọi người vẫn chờ đợi im lặng để nghe.
- Quốc khố hiện nay đã không còn đồng nào nữa, việc chèo chống đến vụ hè xuân
năm nay e rằng khó, xã tắc đang bên bờ vực lâm nguy các khanh có biết điều
này- hắn cao giọng nói tiếp – vậy mà vẫn còn tình trạng nợ thuế ở các nơi, các
khanh xem đi- một cuốn sổ được hắn giơ lên trên tay- thuế muối thuế thuyền
dường như không thu được một quan tiền nào trong hai năm nay, đã vậy kỳ này
còn muốn miễn thuế. Thử hỏi lấy cái gì nuôi quân, lấy cái gì đánh giặc.- hắn
càng nói càng to tiếng
Đám quần thần đây là lần đầu tiên thấy Quang Toản chính thức lớn tiếng trên
triều. Cả đám im như thóc đơn giản vì cái mà hắn đang nói chính là thực tế mà
ai cũng biết, nhưng chẳng mấy ai quan tâm đến nó đơn giản vì quan tâm cũng
không giải quyết được chuyện gì thế nên cứ coi nó như một nốt ruồi đen trên
làn da trắng, vậy xem như không có đi. ‘Hoàng Thượng hôm nay dùng lời lẽ thật
sắc bén ah, không mềm yếu như mọi lần. Chỉ mới mười bốn tuổi thôi đấy, thằng
con út nhà ta cũng mười bốn tuổi thôi sao lại thấy… ah không! bây giờ phải
tính là mười lăm tuổi. Hoàng Thượng thêm tuổi nên sắc bén hơn trước là phải.
Đúng vậy, chắc chắn là thế!’ một đám đại thần không liên quan gì đến bộ hộ đều
biện minh cho việc to tiếng của hắn hôm nay.
Đương nhiên cũng có một vài người hiểu về hắn như Trần Văn Kỷ hay Lê Văn Hưng,
Ngô, Nhậm… lại nhìn ra đã đến lúc vị hoàng đế nhỏ của họ muốn thể hiện tiếng
nói và quyền lực rồi. Chẳng biết việc này xấu hay tốt nhưng với sự quan sát
của mấy lão trong thời gian này đối với Quang Toản, luôn tràn đầy hi vọng. Họ
có dự cảm rằng sau ngày hôm nay sẽ có một chuyện thay đổi lớn trong chốn quan
trường.
Hắn ngồi xuống quan sát bên dưới rồi thở dài sau đó lấy bộ dáng hiên ngang lẫm
liệt nói.
- Trẫm biết việc này cũng là khó cho các khanh, bởi vậy lần này trẫm quyết
định cho bỏ hẳn thuế muối. Đã không thu được đồng bạc nào còn đặt ra khoản
thuế làm gì?. Không bằng bỏ đi còn tạo được lợi cho bá tánh, ít ra trẫm và các
khanh đây cũng được cái tiếng tạo phúc cho xã tắc, bớt được sức dân.
Nghe đến đây đương nhiên có người hoảng rồi, bỏ thuế muối sao? Bỏ thuế muối
đương nhiên người dân ai cũng có thể tự do làm muối để dùng, chẳng còn độc
quyền ở đây, lãnh thổ Đại Việt trải dài theo biển. Thử hỏi lúc đó các nhà làm
muối độc quyền còn đất làm ăn nữa sao. Chúng không có đất làm ăn, kệ chúng
nhưng sẽ có không ít quan lại từ địa phương đến trung ương vì vậy mà thất thu
một lượng tiền tài lớn. ‘Thật hận mà, ta tham quá làm chi, đễn nỗi hoàng đế
không thu được thuế dẫn đến nông nổi này. Làm quan cả chục năm cũng không
nhiều bằng được đám thương nhân làm muối biếu xén mỗi tháng đấy’. Một số kẻ
đau đứt ruột rồi, ai làm quan trên triều mà không có quan hệ qua lại phe cánh
với quan ở địa phương. Phe cánh là dựa vào lợi ích mà ra, nay ‘đám bên dưới
không có thu nhập, ta cũng không có, vậy lấy đâu ra để đưa cho quan trên ta
bây giờ’. Tham nhũng hay hối lộ đa số đều theo chiều hướng kim tự tháp như vậy
cả, đây là bí mật mà hầu như ai cũng biết.
Kẻ ra làm quan lên được đến đây ai mà không khôn ngoan không hiểu sự đời, làm
gì có chuyện không biết cấp dưới đang làm chuyện mờ ám gì. Nếu không biết thật
mà vẫn làm quan, trước sau gì cũng bị “bán đứng” lao vào tù tội. Bởi vậy biết
nhiều hay ít là phụ vào sự hiếu kính ở bên dưới. Thường cứ mỗi lần thấy một
tên quan tham ra tòa với số tài sản tham nhũng trên trời liền nghĩ đến, ‘tay
này tham nhũng nhiều như vậy quyết không phải chỉ mới ngày một ngày hai, vậy
tại sao lâu nay không ai phát hiện được mà giờ mới phát hiện, chẳng ai đứng ra
trả lời câu hỏi này, lúc đó mọi người tự hiểu. Tên này vì chỉ muốn ăn một mình
mà không chịu hiếu kính lên trên nên mới bị… ‘
‘Lần trước đã phải buông tay chuyện mỏ quặng rồi, nay nếu còn buông tha cái
này nữa, chỉ còn nước thành thật ăn bổng lộc vua ban mà thôi ah’. Tuy đa số
người rất bình tĩnh nhưng cũng có một số kẻ qua vội vàng, không nhịn được mà
lao ra ý kiến.
- Hoàng Thượng! Việc này tuyệt đối không được, nếu bỏ thuế muối, quốc khố đã
không có thu nay lại càng hoàn toàn không có.
- Đúng vậy ah! Xin hoàng thượng coi lại
- Xin hoàng thượng coi lại. Tuy rằng thu bị khất nợ nhưng vẫn còn thu được
chút ít, nay bỏ đi liền chẳng còn đồng nào, dù sao vẫn thà có còn hơn không
ah. Thịt muỗi cũng là thịt.
Đương nhiên cũng có người tưởng lầm như mọi khi nên bạo gan hơn đứng ra mặc
cả.
- Bẩm Hoàng Thượng! Bỏ thuế muối đúng là thất thu cho ngân khố một khoảng lớn
ah. Dù sao cũng chỉ là nợ thuế chứ không phải là sẽ không nộp. Bệ hạ cứ thư
thư để chúng thần nghĩ cách, chắc sẽ lấy được một khoản.
- Đúng vậy! Đúng vậy! Đúng! Đúng vậy thưa Hoàng Thượng!
- Oh! Thật các ông có cách lấy được thuế đang nợ?
Quang Toản làm bộ ngạc nhiên hỏi lại như để xác minh. Đám quan đang xin xỏ
nghe vậy liền mừng rỡ. Đây chẳng phải là Hoàng Thượng bí tiền quá hóa liều,
làm ra như vậy để ép bọn họ đàm phán sao. Thầm nghĩ ‘Hoàng đế chẳng qua cũng
chỉ là đứa trẻ ranh khóc nhè đòi quà mà thôi, đưa cho tí đường ngọt là thỏa
mãn ngay mà’ không nhịn được cả đám nở nụ cười đểu đắc ý trong lòng. Lúc này
hơi sức đâu mà đắn đo như ban đầu, tất cả đều theo phản xạ mà thôi.
- Thần làm được, mong bệ hạ cứ thư thư cho.
Ồ! Cả đại điện trợn mắt há mồm tròn như chữ O nhìn mấy người vừa trả lời như
không tin vào tai mình. Chuyện này cứ như vậy trả lời chẳng phải muốn chết
sao.? Đám này hôm nay có bị sao không? Chuyện các ngươi đứng sau ăn hối lộ
đương nhiên ai cũng biết nhưng có cần phải công khai quá như vậy. Chính năm
người vừa trả lời được kia cũng biết mình bị hố rồi. Lần này Hoàng Thượng
không bắt tội, cũng bị người khác bắt tội. Đám ngự sử không phải chỉ để chưng
cho đẹp.
- Hoàng Thượng khai ân! Hoàng Thượng khai ân! Đây là do tội thần nhất thời hồ
đồ nói nhầm, xin Hoàng Thượng khai ân.
Quang Toản nghe đến đây thôi cũng thấy oải hết người rồi chẳng muốn nhận xét
cái gì nữa liền vung tay nói lớn
- Lôi tất cả vào đại lao giao cho bộ hình tiếp quản điều tra. Trẫm muốn trong
một tháng phải có được kết quả.
Một đám cấm vệ quân bước vào lôi mấy tên ồn ào ra ngoài, đến khi đại điện an
tĩnh trở lại đám người vừa rồi kìm nến được không đứng ra ý kiến đã ướt hết
lưng áo. Những người khác thấy vậy cũng chỉ biết lắc đầu trầm tư, chuyện đã rõ
ràng như thế còn nói được gì, không khéo đợt này điều tra còn liên quan đến cả
mình.
Lúc này Quang Toản cũng chẳng muốn gặp đám đại thần này hôm nay nữa, quá ức
chế rồi.
- Chuyện bỏ thuế muối cứ y vậy mà làm. Hôm nay đến đây bãi triều.
Nói bỏ lại một câu như vậy rồi quay lưng đi thẳng. Buổi triều lớn đầu tiên của
năm mới lại kết thúc trong không khí như vậy, mọi người nhìn bóng lưng hắn
khuất dần trong lòng cũng sinh ra muôn trùng ngổn ngang. Chẳng biết nên lo hay
nên mừng, Hoàng Thượng bắt đầu muốn lấy lại quyền lực vốn thuộc về mình rồi a.
Trong lịch sử chuyện ấu chúa ‘thoát kén hóa rồng’ không phải là chưa từng có,
chỉ là mỗi lần như vậy đều rơi không ít máu, nhưng cũng là lúc minh quân xuất
thế. Kể ra là điều đáng mừng sao ta lại thấy không sảng khoái đây. Đáng lẽ
phải nên vui mừng mới đúng, xem ra phải về nhà dốc một bầu rựu, ngủ một giấc
sáng mai mặt trời mới mọc sẽ càng sáng rõ.
Nếu để ý kĩ một chút khuôn mặt từng người bước ra trong điện sẽ thấy được một
nụ cười không thể nào che dấu trên môi vị La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp. Ông là
người rời khỏi điện, trước khi quay lưng bước ra còn ngoảnh lại nhìn kỹ tấm
biển sơn son thiếp vàng ghi bốn chữ, Cần, Kiệm, Liêm, Chính. Sau này khi người
cháu nội của Nguyễn Thiếp viết hồi ký về ông có đoạn nói: ‘hôm đó ông tôi về
nhà vừa đi vừa cười miệng lại không ngừng lẩm nhẩm bốn chữ Cần Kiệm Liêm
Chính, khi đó tôi có hỏi ông.’
- Chuyện gì hôm nay làm ông vui vậy?
Ông nhìn tôi trìu mến chỉ trả lời rằng:
- Ý ra lục thất gian nay
Thời vận đã định thời này hưng vương
Trí xem nhiệm nhặt cho tường
Bảo giang thánh xuất trung ương thuở nầy.
Lúc dó còn quá trẻ để hiểu hết ý nghĩa của nó. Nhưng đó chính là ngày ông tôi
cười nhiều nhất sau bao nhiêu năm về với nhà Tây Sơn. Chuyện bỏ bữa cũng chấm
dứt từ ngày đấy. Sau này tôi biết ông trả lời tôi bằng một câu sấm của trạng
Trình.”
Trong căn nhà của Ngô, Nhậm hôm nay không vắng vẻ như mọi khi mà có hai người
bạn đồng liêu cùng đến. Họ quây quần bên chiếc bàn nhỏ với vài ba món ăn bình
thường nếm loại rựu bình thường, nhưng chỉ có chuyện mà họ đang cùng dốc bầu
tâm sự với nhau lại không bình thường.
- Chúng ta phải nên vui mừng mới đúng, ngài tuy còn trẻ nhưng huynh cũng thấy
ngài rất có tố chất của một minh quân.- Phan Huy Ích em rể của Ngô, Nhậm nói
ra ý kiến của mình cắt đứt sự yên tĩnh.
- Đúng vậy chúng ta cứ ngày đêm lo sợ ngài lớn lên sẽ nhu nhược, yếu đuối
không đảm đương được việc triều chính. Nay có sự tiến bộ như vậy chúng ta phải
nên vui mới đúng chứ. Có được minh quân như vậy còn lo nỗi gì.- Nguyễn Thế
Lịch cũng lên tiếng.
- Tôi vẫn cảm thấy bồn chồn. Hai người có thấy Hoàng Thượng có phải là hơi
cứng rắn không, ngài chỉ mới 14 tuổi thôi ah. Có phải là… giống…?- Ngô, Nhậm
nói đứt quãng.
Đúng vậy, không phải lúc nào người ta cũng cần một ông vua quá cứng tay đâu
đấy. Giang sơn trải qua biết bao năm chiến tranh liên miên, người chết quá
nhiều, đất đai không ai cải tạo cày cấy bỏ hoang gần nửa, giờ đây cái họ cần
nhất là hòa bình. Một ông vua quá rắn nhiều lúc không phải là phúc của thiên
hạ, hèn yếu quá cũng không được.
- Trồng dâu nuôi tằm, khoai lang, khai khẩn đất hoang, xóa bỏ thuế muối.. tất
cả đều chẳng phải quá rõ Hoàng Thượng là một minh quân tương lai rồi sao?
Chúng ta đây là quá lo xa rồi.. ngài đã giao trách nhiệm cho huynh, huynh gắng
làm cho tốt là được. Ta tin Hoàng Thượng có cái lý của mình.
- Nếu chúng ta xâu chuỗi lại một loạt các hành động gần đây của Bệ Hạ liền sẽ
có một đáp án bất ngờ. ta phải giật mình, nếu như đây đều là cố ý, chúng ta
đúng là gặp thời rồi- Nguyễn thế Lịch thượng thư bộ hộ lên tiếng.
Hai người còn lại nghe vậy thấy tò mò rồi, cùng nhìn về phía lão mang theo ý
dò hỏi.
- Chuyện này ngài ra lệnh giữ bí mật, nhưng ta có một thông tin hoàng thượng
đang cho bí mật đúc tiền Quang Trung thông bảo và tiền của nhà Thanh đúng với
chất lượng tốt nhất. Không dưng mà Phạm Công Thiệu dâng sớ cải cách chuyện
khai mỏ của cả nước - Nguyễn Thế Lịch nói
Nghe đến đây hai người rơi vào trầm tư phân tích cái liên kết sâu xa trong đó
- Ta thật quá lo xa rồi. Hôm nay không say không về
- Đúng vậy. Hôm nay đúng là ngày vui mà, thật không uổng phí a.
- Không hề uổng phí. Ha ha ha – cạn
Chẳng ai biết bí mật đằng sau những tiếng cười này là gì. Chỉ biết kể từ khi
đó ba vị đại thần ngồi nói chuyện hôm nay không ai mà không phải nhân vật nổi
tiếng vang vọng khắp năm châu bốn biển, rất nhiều cuộc nguyên cứu về cuộc đời
và sự nghiệp của họ đều coi hôm nay là ngày làm nên bước ngoặc mới làm nên tên
tuổi của ba người. Tuy rằng mãi cho đến về sau người ta cũng không biết chính
xác nội dung cuối cùng của câu chuyện nhưng các sử gia lỗi lạc đều phải nói
rằng. ‘ họ đã không ngần ngại đi theo lời chỉ dẫn của vị thánh vương vĩ đại,
đem đến một kỷ nguyên mới đặt nền móng khai sáng cho một Lạc Việt hùng cường
của hôm nay và mãi về sau. Các ngài đã không hề uổng phí’.
Cầu Thanks, Vote, Like :)